Panik Bozukluk (Panik Atak) Nedir?
Panik atak gerçek bir tehlike veya belirgin bir neden bulunmaksızın gerçekleşen ve fiziksel semptomları tetikleyen ani ve yoğun korku olaylarıdır.
Kişiler bir panik atak meydana geldiğinde kontrolü kaybettiklerini, kalp krizi geçirdiklerini ve hatta ölmek üzere olduklarını düşünebilirler.
Pek çok insan yaşamı boyunca bir ya da iki defa panik atak geçirebilir ancak sorunlar, stresi tetikleyen durum ortadan kalktıktan sonra sona erer.
Öte taraftan beklenmeyen ve tekrarlayan panik ataklar meydana geldiğinde, panik bozukluk adı verilen başka bir rahatsızlık ortaya çıkabilir. Peki panik bozukluk nedir, belirtileri nelerdir, neden olur ve nasıl tedavi edilir?
Panik Bozukluk Nedir?
Panik bozukluk tekrarlayan panik atakların neden olduğu panik atak korkusudur.
Kişiler sürekli olarak yeni bir panik atak geçirmekten endişe ederler ve yeni bir panik atak geçirmemek için rutinlerini önemli ölçüde değiştirme yoluna gidebilirler.
Bu eğilimler panik duygusunu artırabilir ve daha fazla panik atağa neden olabilirler.
Panik atak yaygın bir rahatsızlıktır ancak panik atak geçirenlerin yalnızca %3’ü panik bozukluk geliştirir. Yaygınlık, kadınlarda daha fazladır.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
- Yaklaşan Tehlike Hissi
- Ölüm Korkusu
- Göğüs Ağrısı
- Hızlı Kalp Atışı ve Çarpıntı
- Terleme
- Titreme
- Nefes Darlığı
- Kramplar
- Sıcak Basması
- Mide Bulantısı veya Mide Ağrısı
- Baş Dönmesi veya Bayılacak Hissi
- Uyuşma veya Karıncalanma
- Gerçeklikten Kopma Hissi
- Baş Ağrısı
- Kontrolü Kaybetme ve Delirme Korkusu
Panik atak herhangi bir yerde ve herhangi bir zamanda meydana gelebilen ani ve güçlü bir korku hissidir. Kişiler yukarıdaki semptomlardan en az dört tanesine sahip olurlar.
Bir atak genellikle 5 ila 10 dakika içerisinde geçer ancak bazıları saatlerce sürmeye devam edebilir.
Hastalar çoğu zaman bir kalp krizi ya da felç geçirdiklerini düşünürler ve bu nedenle panik atak geçiren kişiler genellikle acil servise başvururlar.
Ataklar tekrarladığında, kişiler atakları belirli eylemlerle ya da durumlarla bağdaştırabilirler.
Örneğin ataklara bir asansörün ya da restoranın sebep olduğunu düşünen kişi, o mekandan kaçınma eğilimi gösterir.
Bu durum agorafobi olarak adlandırılan ve evden ayrılma ya da halka açık yerlerde bulunma korkusuna neden olabilir.
Panik ataklar herhangi bir hayati tehlike oluşturmazlar ancak korkutucu olabilirler ve kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilirler.
Panik atak geçirdiğinizi düşünüyorsanız erken bir tedavi almak önemlidir çünkü tehlikeli olmasalar da kötüleşebilirler.
Ayrıca panik atak semptomlarının daha ciddi rahatsızlıkların semptomlarına benzer olduklarını unutmayın.
Yaşadığınız durumun panik atak olup olmadığından emin değilseniz acil servise başvurmalısınız.
Panik Bozukluk (Panik Atak) Neden Olur?
Panik bozukluğa tam olarak neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir ancak olası risk faktörleri şu şekilde belirlenmiştir:
- Genetik: Ailenizde panik bozukluk geçmişine sahip kişi ya da kişiler bulunuyorsa, panik bozukluk geliştirme riskiniz artabilir.
- Biyolojik: Panik bozukluk, vücudunuzun kendi doğal kimyasındaki ya da beyin fonksiyonlarındaki değişikliklerin sonucunda ortaya çıkabilir.
- Çevresel: Panik bozukluk bazı önemli yaşam değişikliklerinin, travmatik ya da stresli bir olayın sonucunda ortaya çıkabilir.
Panik Bozukluk ve Panik Atak Arasındaki Farklar Nelerdir?
Panik atak herhangi bir yerde ve herhangi bir zamanda meydana gelebilen ani ve güçlü bir korku hissidir.
Panik atak sırasında kişiler çoğu zaman bir kalp krizi ya da felç geçirdiklerini düşünürler ve bu nedenle panik atak geçiren kişiler genellikle acil servise başvururlar.
Panik bozukluk tekrarlayan panik atakların neden olduğu panik atak korkusudur.
Kişiler sürekli olarak yeni bir panik atak geçirmekten endişe ederler ve yeni bir panik atak geçirmemek için rutinlerini önemli ölçüde değiştirme yoluna gidebilirler.
Panik atak yaygın bir rahatsızlıktır ancak panik atak geçirenlerin yalnızca %3’ü panik bozukluk geliştirir.
Bir panik atak geçirmeniz mutlaka panik bozukluğunuz olduğu anlamına gelmez ancak birden fazla panik atak öykünüz varsa ve bunların tekrarlanmasından korkuyorsanız, bu panik bozukluğa işaret edebilir.
Panik Bozukluk (Panik Atak) Nasıl Tedavi Edilir?
Panik bozukluk için uygulanan tedaviler semptomları azaltmaya ve ortadan kaldırmaya odaklanır.
Anksiyete yaklaşımlarına benzer şekilde tedaviler psikolojik terapiyi, ilaç kullanımını veya bunların bir kombinasyonunu içerebilir.
Psikolojik terapi tipik olarak bilişsel davranışçı terapiyi içerir ve panik atakları anlayabilmeniz ve korkunuzu yönetebilmeniz için düşüncelerinizi ve eylemlerinizi değiştirmeyi öğretir.
Bu tedavilere ek olarak semptomları kontrol altına alabilmek için uygulayabileceğiniz birkaç tavsiye daha bulunmaktadır:
- Tedavi programına bağlı olmak
- Düzenli olarak egzersiz yapmak
- Sağlıklı bir uyku düzeni sürdürmek
- Kafein gibi uyarıcılardan kaçınmak
- Madde kullanımından kaçınmak
