Yaygın Anksiyete Bozukluğu (Kaygı Bozukluğu) Nedir?
Hayatınızın stresli bir döneminde endişeli ya da kaygılı hissetmeniz normaldir.
Bununla birlikte kontrolü zor olan ve gündelik yaşantınızı etkileyen endişe ve kaygı hisleri, yaygın anksiyete bozukluğunun bir parçası olabilir.
Peki yaygın anksiyete bozukluğu (kaygı bozukluğu) nedir, belirtileri nelerdir, neden olur ve nasıl tedavi edilir?
Yaygın anksiyete bozukluğu belirgin bir neden olmaksızın gündelik yaşantıdaki sıradan olaylar hakkında aşırı ve abartılı kaygı yaşama ile karakterize bir hastalıktır.
Bu rahatsızlığa sahip kişiler her zaman bir felaket bekleme eğilimindedirler ve sağlık, para, aile, iş ya da okul gibi konular hakkında bir şeylerin ters gideceğinden endişe duyarlar.
Herkes hayatının belirli bir döneminde çeşitli nedenlerden ötürü kaygı hissine kapılabilir ve küçük miktarda kaygı, hayatımızdaki herhangi bir sorunla baş edebilmek için gerekli olarak kabul edilir.
Öte taraftan yaygın anksiyete bozukluğuna sahip kişilerde endişe hissinin altında yatan nedenler gerçekçi değildir veya bu nedenlere karşı gösterilen tepki orantısızdır.
Bu rahatsızlığa sahip kişilerde düşünceler kişinin yaşamına o kadar etki edebilir ki, sonucunda kişi rutin işleri dahi yapmakta zorlanacak hale gelebilir.
Yaygın anksiyete bozukluğu yaygın bir hastalıktır ve bir yıllık dönem içerisinde insanların yaklaşık %2 oranındaki kısmını etkiler.
Semptomlar genellikle çocukluk ya da ergenlik döneminde başlar ama bazen yetişkinlik döneminde de ortaya çıkabilir.
Kadınlarda tanı koyulma sıklığı oransal olarak erkeklerden daha fazladır ancak bu durum erkeklerin yardım için başvurma olasılığının daha az olmasından kaynaklanıyor olabilir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu (Kaygı Bozukluğu) Belirtileri Nelerdir?
- Olayların etkisi ile orantısız sürekli endişe ve gerginlik hali
- Tüm olası kötü senaryolara karşı planları çözümleri ve planları düşünmek
- Olayları tehdit edici olmasalar dahi tehdit olarak algılamak
- Belirsizlikle başa çıkmakta zorlanmak
- Yanlış karar verme korkusu
- Endişelerden kurtulmakta zorlanmak
- Odaklanmakta zorlanmak
- Tükenmişlik hissi
- Uyku problemleri
- Kas ağrıları
- Artan öfke hissi
Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişilerde genellikle panik bozukluğu, fobiler, obsesif kompulsif bozukluk, klinik depresyon veya maddenin kötüye kullanımı gibi başka anksiyete bozukluklarına da sıklıkla rastlanmaktadır.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu için Ne Zaman Yardım Aramalısınız?
- Belirgin bir konu hakkında sürekli ve orantısız şekilde endişeleniyorsanız,
- Endişeleriniz işinize, ilişkilerinize ya da hayatınızın diğer bölümlerine müdahale ediyorsa ve gündelik yaşantınızı etkiliyorsa,
- Kendinizi depresif veya sinirli hissediyorsanız,
- Alkol ve benzeri maddeleri kullanmaya başladıysanız ya da rutin kullanımınız arttıysa,
- İntihara yönelik düşünceler ya da davranışlarınız varsa,
hemen yardım aramanız tavsiye edilmektedir.
Yaygın anksiyete bozukluğu çoğu zaman kendiliğinden iyileşen bir hastalık değildir ve tedavi edilmediği sürece daha kötü hale gelebilir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu (Kaygı Bozukluğu) Neden Olur?
Yaygın anksiyete bozukluğunun nedeni tam olarak bilinmemektedir ancak olası risk faktörleri şu şekilde belirlenmiştir:
- Genetik: Ailenizde yaygın anksiyete bozukluğu geçmişine sahip kişi ya da kişiler bulunuyorsa, YAB geliştirme riskiniz artabilir.
- Biyolojik: YAB, vücudunuzun kendi doğal kimyasındaki ya da beyin fonksiyonlarındaki değişikliklerin sonucunda ortaya çıkabilir. Bu bozukluğa sahip kişilerde bazı nörotransmitterlerin seviyesi tipik olarak düşüktür.
- Çevresel: İstismar, sevilen birisinin ölümü, boşanma ya da işten çıkarılma gibi travmatik ya da stresli olaylar yaygın anksiyete bozukluğu gelişimine katkıda bulunabilir. Madde kullanımı semptomları kötüleştirebilir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu (Kaygı Bozukluğu) Nasıl Tedavi Edilir?
Çoğu insan uygun tedavi yöntemleri ile yaygın anksiyete bozukluğunun yol açtığı semptomlardan önemli ölçüde kurtulabilir.
Yaygın anksiyete bozukluğunun tedavisi çoğunlukla psikolojik terapiyi ve ilaç kullanımını içerir.
Ayrıca bu tedavi yöntemlerine ek olarak sağlıklı ve aktif bir yaşam tarzı sürmek, başkaları ile bağlantıda kalarak sosyalliği artırmak ve stres yönetimi tekniklerini uygulamak da önemlidir.
